رفلاکس نوزاد چیست؟
نوزادانی که به دنیا میآیند هنوز اندامهایشان به خوبی رشد نکرده است برای همین شاید یک سری مشکلاتی که قابل رفع است پیش بیاید، زمانی که به نوزاد خود شیر میدهید، درحین شیر دادن و یا در زمان کوتاهی پس از آن شیر را پست میده، یعنی محتویات معده نوزاد به مری برمیگردد. (مری لوله عضلانی است که دهان را به معده متصل می کند) در این زمان یعنی نوزاد شما درچا رفلاکس(Infant reflux)شده است. رفلاکس نوزاد به دو دسته رفلاکس آشکار و رفلاکس پنهان تقسیم میشود.
درباره رفلاکس آشکار نوزاد
رفلاکس آشکار نوزاد برگشت محتوای معده به مری است که بعد تغذیه از دهان نوزاد خارج میشود که یکی از علاوم اصلی است، به صورت نمایان و با علائم قابل مشاهده در نوزاد رخ میدهد. در اکثر موارد، این وضعیت نیاز به درمان خاصی ندارد و تغذیه صحیح نوزاد توسط مادر و مراقب میتواند به کاهش علائم و بهبود وضعیت نوزاد کمک کند. اما بهتر است از زمانی ک متوجه رفلاکس یا علائم رفلاکس بیشتر مشاهده کردید به پزشک متخصص کودک خود مراجعه کنید.
10علائم رفلاکس آشکار نوزاد
رفلاکس آشکار میتواند علایم مختلفی به وجود بیآورد و این علائم ممکن است شدت متفاوتی داشته باشد برخی از علائم شایع رفلاکس در نوزادان عبارتتد از:
- افزایش وزن ندارد
- سرفه یا سکسکه هنگام شیر خوردن
- گریه کردن و آرام نشدن
- بی حال و بی انرژی
- قوس دادن یا گرد کردن کمر حین شیر خوردن یا پس از آن
- خس خس سینه یا مشکل در تنفس
- استفراغ شدید یا مکرر
- به طور مداوم آب دهن بیرون میدهد که باعث می شود محتویات معده از دهان خارج شود( معمولا آب دهان از 6 ماهگی یا بیشترشروع میشود).
- رفلاکس شدید موجب زخم دهانی میشود.
- بوی اسیدی دهان نوزاد
رفلاکس پنهان نوزاد
برخی از نوزادان مبتلا به ریفلاکس، آب دهان و استفراغ آشکاری ندارند. محتویات معده آنها به سمت دهان حرکت میکند، اما از دهان آنها خارج نمیشود. این به عنوان رفلاکس خاموش یا رفلاکس(hidden reflux)پنهان شناخته میشود. رفلاکس پنهان معمولا پزشک نوزاد با باروشهای مختلف: آزمایشات، تصویربرداری وعلائم نوزاد تعیین میکند.
4 علائم رفلاکس پنهان
معمولا رفلاکس در نوزادان شایع است. که باعث ایجاد اختلالات بیخوابی، تنفس، بی میلی به شیر.. در نوزادان میشود:
1.شلیکه یا سکوت تنفسی
هنگامی که اسید معده به مری میرود باعث بسته شدن راه تنفس میشود. به این معنی است که به مدت 20 ثانیه تفس نوزاد قطع میشود. به این وقفه شلیکه یا سکوت تنفس میگویند.
2.اختلال در خواب نوزاد
بی خوابی و تغییر الگوی خواب در نوزاد علائمی نظیر بیآرامی در شب و بیدار شدن مکرر در طول شب ایجاد کند نشانه رفلاکس پنهان است.
3.اختلال در غذا خوردن
یکی دیگر از علائم رفلاکس پنهان بی میلی نوزاد به شیر خوردن است. که باعث میشود وزن نوزاد کاهش بیاید و مداوم گریه کند.
4.علائم تنفسی
وقتی شیر از معده به مری باز میگردد وارد راههای تنفس میشود، و ممکن از به خفگی و مشکلات تنفسی ترشح خلط در راههای تنفسی نوزاد منجر شود. که نوزاد به نفس زدن و تنفس کردن مشکل پیدا میکند. که مدام در حال سرفه کردن هستند.
6علائم رفلاکس نوزاد یک ماه
رفلاکس معده در نوزاد یک ماهِ یک امر شایع است که معمولاً تا شش ماهگی ادامه دارد. در این دوره مشکلات رفلاکس به دلیل نیاز به تطابق اسید معده با محتوای معده نوزاد به مری برمیگردد.
- بوی اسیدی دهان
- بیمیل شدن
- سرفه
- تنگی نفس
- بی خوابی بعد از شیر خوردن
- تغییرات تنفسی
چرا نوزادان رفلاکس میگیرند؟
رفلاکس معمولاً به این دلیل اتفاق میافتد که عضلات معده نیروی کافی برای هضم ندارد (مری) به طور کامل رشد نکرده است، و نیاز به زمان دارد بنابراین شیر چون مایع هست، میتواند به راحتی بالا بیاید. مری کودک شما با بزرگتر شدن رشد میکند و رفلاکس متوقف میشود. گاهی امکان دارد براثر سابقه رفلاکس در خانواده باشد.
چگونه رفلاکس نوزادم تشخیص بدهم؟
در روزهای ابتدایی اگر نوزادتان شروع به علائمی که در مطالب بالا ذکر کردیم پیدا کرد یعنی درچا رفلاکس شده. معمولا بارزترین تشخیص رفلاکس از استفراغ و میل نداشتن به شیر خوردن است. بعد از متوجه شدن این علائم فورا به پزشک متخصص مراجع کنید که که معاینههای فیزیکی را شروع کند:
- تست آزمایش خون و ادرار
- آندوسکوپی
- سونوگرافی
- اشعه ایکس قفسه سینه
- اندازه گیری اسیدیته در مری کودک
5راهکارهای درمان رفلاکس نوزاد
رفلاکس در نوزادان ممکن است از هر 10 نوزاد 4 نفر را تحت تاثیر قرار دهد. معمولاً به این دلیل اتفاق میافتد که مری لوله عضلانی غذای کودک هنوز در حال رشد است. رفلاکس معمولاً با بزرگتر شدن کودک بهبود می یابد. از هر 10 نوزاد مبتلا به رفلاکس، 9 نوزاد تا یک سالگی بهتر میشوند.
البته در نظر داشته باشید که اگر شدت رفلاکس بالا باشد برای درمان باید جراحی یا دارو استفاده شود، که به ندرت این اتفاق می افتد. اگر رفلاکس بالا نباشد پزشک متخصص توضیه میکند برای درمان رفلاکس از موارد زیر استفاده کنید:
1.تکنیک شیر دادن:
کودک خود را به صورت عمودی هم درحین تغذیه و هم برای حداقل 30 دقیقه پس از شیر خوردن در حالت نشسته نگه دارید. جاذبه می تواند به محتویات معده کمک کند در جایی که به آن تعلق دارند باقی بمانند. مراقب باشید تا زمانی که غذا در حال ته نشین شدن است، کودک خود را تکان ندهید یا تکان نخورید. این روش کمک میکند نوزاد درد رفلاکس کمتری رنج ببرد.
2.آروغ گیری:
برای آروغ زدن کودکتان وقت بگذارید. آروغ زدنهای مکرر در حین و بعد از شیر خوردن میتواند از تجمع هوا در معده کودک شما جلوگیری کند.
3.تغییر تکنیک تغذیه:
برخی نوزادان ممکن است از تغذیه خیلی سریع یا خیلی مکرر دچار رفلاکس شوند. تغییر تکنیک تغذیه مثل خوردن به آرامی و طولانیتر یا افزایش فواصل تغذیه میتواند به کاهش رفلاکس کمک کند.
4.حالت خواباندن نوزاد:
نوزاد را باید روی تشکهای شیبدار یا بالشتک ،که سر نوزاد در ارتفاع بیشتر قرار بگیرد بخوابانید. باعث جلوگیری از برگشت شیر به مری میشود. نوزاد را روی پهلو بخوابانید و نظارت داشته باشید که حالت خواب کودک را تعویض کنید.
5.میزان تغذیه:
ممکن است به نظر برسد که نوزاد نیاز به تغذیه کمتری دارد اما تا میزان تغذیه توسط پزشک معالج تعیین شده، غذای کافی به نوزاد داده شود.
عوارض رفلاکس نوزاد
همانطور که گفت شده رفلاکس نوزاد یک امر شایع است اکثرا رفلاکس نوزاد در ماههای اول نیاز به درمان ویژه ندارد. اما به طور نادر گاهی منجرب عوارضی میشود. که جای نگرانی نیست، پزشک معالج نوزادتان مشورت کنید تا تشخیص دقیق داده شود و درمان مناسب انجام شود. در ادامه به چند عوارض رفلاکس میپردازیم:
- آسیب به مری
- عفونتهای تنفسی
- آسم
- آلرژی
- افزایش زردی نوزاد
- عدم میل به شیر
- ناراحتی و درد
غذاهای مضر برای رفلاکس نوزاد
تغذیه مادر نقش مهمی دارد هرآنچه که مادر میل کند، از طریق شیر به نوزاد منتقل میشود و اگر رعایت نشود باعث تشدید شدن رفلاکس نوزاد می شود. بهترین کمک به علائم نوزاد و درمان، مصرف نکردن مواد غذایی مضر است از جمله :
- ادویه جات تند
- غذاهای تند
- ترشیجات
- کافئین
- پرخوری
- غذاهای چرب
رفلاکس نوزاد از چه زمانی شروع میشود و تا چند ماهگی عادی است؟
رفلاکس معمولاً قبل از هشت هفتگی نوزاد شروع میشود و تا دوازده یا هیجده ماهگی ادامه دارد، و اگر بعد از این بازه زمانی ادامه پیدا کند غیرعادی است. که باید فورا به پزشک مراجعه کنید.البته بستگی به موقع درمان دارد. از زمانی که متوجه شدید نوزادتان رفلاکس دارد مدام آن را چکاب ببرید و پیگیر درمان باشید که رفلاکس شدید نشود.
کلام آخر
پس از تلاش برای کاهش رفلاکس بهبود نمی یابد اگر کودک شم برای اولین بار بعد از 6 ماهگی دچار رفلاکس می شوند بزرگتر از 1 سال است و هنوز رفلاکس دارد وزن اضافه نمی کند یا در حال کاهش وزن است درمان رفلاکس در نوزادان پزشک عمومی یا متخصص ممکن است گاهی اوقات درمان هایی را برای رفلاکس توصیه کند.