آشنایی با تغذیه مادر برای زردی نوزاد

تغذیه مادر برای زمان زردی نوزاد چه باید باشد؟ برای رفع زردی نوزاد مادر چه بخورد؟ این سوالات از مهم‌ترین دغدغه‌های والدین در زمانی است که درجه زردی نوزاد کم است. همانطور که می‌دانیم مادران هر آنچه در طول شبانه روز می‌خورند، در عصاره‌ی شیرشان نمایان شده و در نتیجه پس از شیردهی به بدن نوزاد منتقل می‌شود. با این وجود لازم است تاثیر تغذیه مادر در زمان زردی نوزاد مورد پایش و بررسی قرار گیرد؛ تا احتمال تشدید علائم آن با مصرف غذاهای مضر نباشد. در این مقاله با مواد غذایی مفید و تغذیه‌ مادر برای زردی نوزاد آشنا شده و می‌آموزید چگونه با انتخاب غذاها و نوشیدنی‌ها، می‌توان در درمان زردی نوزاد موثر عمل کرد؟

برای اجاره دستگاه زردی نوزاد در تهران می‌توانید با شماره تماس 09194684660 تماس حاصل نموده و اطلاعات بیشتر را از کارشناسان ما دریافت کنید

اهمیت تغذیه مادر برای زردی نوزاد

درمان زردی نوزاد به کمک تغذیه‌ی مادر یکی از روش‌های درمان خانگی زردی نوزاد محسوب می‌شود. پزشکان همواره بر اهمیت تغذیه‌ی مادر و استفاده از مواد غذایی مفید در رژیم غذایی او برای درمان درجات خفیف زردی نوزاد، تاکید می‌کنند؛ چرا که با تغذیه‌‌ی نوزاد از شیر مادر، تمامی عناصر غذایی مختلف در ترکیبات شیر به وی منتقل می‌شود.

پیشنهاد می‌کنم این مطلب را مطالعه کنید: هر آن چیزی که باید در مورد زردی در نوزادان بدانید

با این حال برخی محققان معتقدند که هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد غذای مصرف شده توسط مادر شیرده، موجب زردی نوزاد یا جلوگیری از زردی در نوزاد می‌شود. با این وجود لازم است بررسی شود آیا زردی نوزاد ربطی به تغذیه مادر دارد؟ شیردهی چه تاثیری در درمان زردی نوزاد دارد؟ در ادامه به غذاهای مفید برای زردی نوزاد که لازم است در تغذیه‌ی مادران شیرده گنجانده شود، اشاره می‌کنیم.

تاثیر شیردهی مادر در درمان زردی نوزاد

علائم زردی نوزاد معمولا 2 تا 3 روز پس از تولد ایجاد شده و در صورتی که درمان خاصی برای آن صورت نگیرد، می‌توان گفت معمولا زردی خفیف با تکامل کبد و رسیدن نوزاد به سن 2 هفتگی، بدون نیاز به درمان درمان دارویی برطرف می‌شود.

با این حال در صورت نیاز، می‌توان با مشورت پزشک متخصص انواع روش‌های درمان زردی نوزاد را پیش گرفت که یکی از آن تغذیه مفید و شیر مادر است. همانطور که می‌دانیم زردی در نوزادان تازه متولد شده به دلیل کبد نابالغ و میزان بالای بیلی روبین در جریان خون، بسیار شایع می‌باشد؛ اما معمولا درمان آن، با رعایت یکسری نکات در تغذیه‌ی مادران شیرده آسان است.

در این بین شیردهی منظم به نوزاد می‌تواند یکی از بهترین و موثرترین روش‌های درمان زردی نوزاد باشد؛ که در منزل می‌توان انجام داد. زردی در نوزادان نارس شایع‌تر است برای جبران این نارسایی باید حداقل 8 تا 12 بار در روز در چند روز اول از نوزاد خود شیر دهید. این به شما کمک می‌کند تا شیر کافی تولید کنید و سطح بیلی روبین کودک را پایین نگه دارید و به خوبی هیدراته نگه دارید.

نکته‌ی مهمی که در این باره باید به آن اشاره کرد، این است که مصرف برخی مواد غذایی و میوه‌ها موجب افزایش شیر مادر و افزایش طبع سرد آن می‌شوند. همانطور که می‌دانیم طبع شیر سرد است؛ بنابراین با شیردهی مکرر و منظم به نوزاد، دفع او نیز بیش‌تر خواهد شد. در این شرایط شاهد کاهش علائم زردی نوزاد، دفع بیلی روبین اضافی خون و درمان زردی در بدن نوزاد خواهیم بود.

لازم به ذکر است نوزادان تازه متولد شده باید 8 تا 12 بار در طول روز از شیر مادر تغذیه شوند؛ در صورتی که شیر مادر کم باشد، می‌توان با مشورت پزشک متخصص در دفعات کم از شیر خشک استفاده کنید.

تغذیه مادر برای زردی نوزاد

وظیفه اصلی کبد حذف سموم از بدن و همچنین سلول های آسیب دیده خون است. هنگامی که این فرآیند قطع می شود، یک ماده زائد به نام بیلی روبین شروع به تجمع می کند.  این می تواند منجر به زردی شود. یک رژیم غذایی سالم و متعادل می تواند به کبد در درمان زردی با جلوگیری از عود مجدد آن کمک کند. یکی از مهم‌ترین نکاتی که درباره‌‌ی کیفیت تغذیه مادر برای زردی نوزاد مطرح می‌شود، این است که مادران شیرده باید از غذاهای سردی و معتدل استفاده کند و در عوض از مصرف مواد غذایی با طبع گرمی استفاده نکنند.

در سایت Medicover Hospital به برخی از مواد غذایی مفید برای زردی نوزاد اشاره شده است که در ادامه به بیان آن می‌پردازیم. برنامه های غذایی به شدت زردی و شرایط پزشکی زمینه ای بیمار بستگی دارد که در اینجا لیستی از غذاها و نوشیدنی های مصرفی برای بیماران مبتلا به زردی وجود دارد. ” وقتی نوزاد زردی می‌گیرد مادر چه چیزهایی باید بخورد “؟ در ادامه به پاسخ این سوال مهم والدین پاسخ خواهیم داد.

آب

نوشیدن آب کافی به میزان حداقل دو لیتر در روز موجب بهبود عملکرد کبد و علائم زردی می‌شود. بهتر است روزی حداقل 8 لیوان آب بنوشید؛ چرا که این امر موجب خروج سمومی می‌شود که باعث بروز زردی شده است. با این حال در نظر داشته باشید که نیاز روزانه به این ماده کاملا فردی بوده و باید مطمئن بود که میزان آب دریافتی برای شما مناسب است. در صورت تمایل می‌توانید یک قاشق چای خوری لیموترش تازه یا آب انگور به آب اضافه کنید؛ زیرا مقدار بیشتری از آنتی اکسیدان‌ را برای کبد فراهم می کنند.

سبزیجات تازه

رژیم غذایی سالم پر از سبزیجات برگ سبز می‌تواند به جلوگیری از زردی کمک کند چرا که آن‌ها به محافظت از کبد کمک کرده و حاوی آنتی اکسیدان و مواد مغذی مفید برای این ارگان از بدن هستند. سبزیجاتی چلیپایی، کلم بروکلی، هویج، کلم پیچ و اسفناج که دارای ویتامین‌های گروه A و C بوده و برای بهبود علائم زردی نوزاد مناسب هستند.

لازم به ذکر است فیبر موجود در آن‌ها به خروج صفرا و بیلی روبین از کبد کمک کرده و به هضم غذا نیز کمک می‌کنند. گوجه، سیب زمینی شیرین، سیر، زنجبیل، چغندر، سبزی کولارد و اسفناج از سایر سبزیجات مفید برای کبد می‌باشند. همچنین سبزیجات تار تار حاوی ویتامین K هستند که به کاهش زردی نوزاد کمک می‌ کند.

میوه‌ها

طبق تحقیقات صورت گرفته مصرف میوه‌هایی با طبع سرد و حاوی ویتامین C، در تغذیه مادران شیرده جهت درمان و رفع علائم زردی در نوزادان موثر است. به عنوان مثال مرکباتی مانند لیمو، لیموترش و پرتقال از تولید بیلی روبین جلوگیری می‌کنند. خیار، نارنگی، سیب سبز و هندوانه و پاپایا از جمله میوه‌های مناسب جهت تغذیه‌ی مادر در این دوران می‌باشند؛ که آنتی اکسیدان‌های موجود در آن‌ها موجب فرآیند سم زدایی و پاکسازی کبد شده و از این طریق به جلوگیری از زردی کمک می‌کنند.

به طور منظم گلابی، انگور و آناناس را در رژیم غذایی خود بگنجانید؛ میوه‌هایی همچون انار و آلبالو خاصیت خون سازی و تصفیه‌ی خون را دارند. این امر در نهایت به رفع زردی در نوزاد کمک می‌کند. همچنین آب نارگیل و آب جو در دفع سموم از بدن شما موثر است. نارگیل همچنین منبع کامل اسید آمینه است و به پاکسازی کبد کمک می‌کند؛ در این دوران سعی کنید از شیر نارگیل به جای شیر گاو استفاده کنید.  همچنین زغال اخته، و بلوبری، کدو حلوایی، آووکادو از سایر میوه‌هایی هستند که در درمان زردی می‌توانند موثر عمل کنند.

پیشنهاد می‌کنم این مطلب را مطالعه کنید: 14 تا از میوه های مفید برای زردی نوزاد

غلات

رژیم‌های غلات کامل سرشار از مواد مغذی مناسب برای کبد بوده و حاوی آنتی اکسیدان و مواد معدنی می باشند. برخی از غلات همچون گندم، جو، ذرت، برنج و بلغور منبع غنی از فیبر هستند و به تجزیه‌ی مواد غذایی و دفع بهتر سموم از بدن کمک می‌کنند. آن‌ها همچنین سرشار از بتاگلوکان بوده؛ که مشخصا بر روی بهبود عملکرد کبد تاثیرگذار است. 

قهوه و چای

قهوه و دمنوش‌های گیاهی سرشار از آنتی اکسیدان هستند و به هضم کمک می کنند؛ در واقع قهوه ، خطر ابتلا به سرطان و فیبروز کبد را کاهش می دهد.

آجیل و حبوبات

آجیل و حبوبات سرشار از آنتی اکسیدان‌، ویتامین E و اسید فنولیک هستند؛ همچنین فیبر و چربی‌های سالم موجود در آن‌ها به عملکرد صحیح کبد کمک می‌کند.

عصاره گیاه خار مریم

گیاه خار مریم حاوی سیلیمارین و همچنین سرشار از آنتی اکسیدان است. سیلیمارین به ترمیم سلول های آسیب دیده کبد کمک می‌کند، اما بیماران در صورت بارداری یا شیردهی باید قبل از استفاده از آن با پزشک خود مشورت کنند.

مکمل‌های غذایی

با توجه به حساسیت زیاد دوران شیردهی در رابطه با مصرف انواع مکمل‌های غذایی باید با پزشک متخصص مشورت کرد. به عنوان مثال مصرف مولتی ویتامین می‌تواند در تامین نیازهای روزانه‌ و مواد معدنی جهت ارتقای سلامت و بهبود عملکرد کبد موثر باشد؛ در نظر داشته باشید مصرف منیزیم و ویتامین D در دوران شیردهی بسیار مهم و حیاتی است.

همچنین مصرف مکمل‌های پروبیوتیک به بهبود و رفع سریع علائم زردی در نوزادان کمک می‌کند. پروبیوتیک‌ها موجب کاهش میزان بیلی روبین اضافی شده و به دفع سریع آن از بدن کمک می‌کند. همچنین گنجاندن ورزش منظم و خواب کافی، می‌تواند اثرات یک رژیم غذایی سالم را افزایش دهد.

غذاهای مضر در زمان زردی نوزاد

در مقابل غذاهای مفید برای درمان زردی نوزاد، انواع خاصی از مواد غذایی وجود دارند که برای کبد و سیستم گوارشی سنگین می‌باشند. در این شرایط باید از مصرف آن‌ها خودداری و در عوض رژیم غذایی با خاصیت هضم آسان و موثر در بهبود عملکرد کبد را گنجانید؛ در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم.

پیشنهاد می‌کنم این مطلب را مطالعه کنید: غذاهای مضر برای زردی نوزاد

غذاهای تند و شور

رژیم غذایی پر از نمک می‌تواند موجب آسیب کبد شود؛ بنابراین برای کاهش سدیم در این شرایط باید از مصرف غذاهای فرآوری و کنسرو شده خودداری کرد. در دوران شیردهی همواره  بر لزوم پرهیز از غذاهای سرخ شده، تند، شور و یا مشخصا غذاهایی مانند کباب، فست فود، سس‌های تند که حاوی چربی‌های اشباع شده، ادویه و نمک زیاد است و بر روی طعم شیر مادر تاثیر می‌گذارند؛ تاکید شده است. همچنین بادمجان و غذاهایی همچون کله پاچه، موجب تشدید علائم زردی شده و مصرف آن‌ها توصیه نمی‌شود. 

غذاهای چرب

در صورت امکان غذاهای کامل بخورید و مصرف گوشت‌های چرب را محدود کنید. غذاهای سرخ شده و پرچرب باید در حد اعتدال مصرف شوند. همچنین توصیه می‌شود از مصرف چربی‌های کاملاً اشباع مانند آن‌هایی که در لبنیات و گوشت یافت می‌شوند و پردازش آن‌ها برای کبد دشوارتر از چربی‌های غیراشباع است، اجتناب شود.

غذا و نوشیدنی‌های پر قند

شکر تصفیه شده و سایر اشکال قند فرآوری شده، همگی می‌‌توانند به تجمع چربی کبد کمک کنند؛ بنابراین توصیه می‌شود برای بهبود عملکرد کبد، مصرف قند بیش از حد را کاهش دهید. قند زیاد موجب افزایش فعالیت کبد برای هضم آن می‌شود. مقادیر بیش از حد کافئین و قند می‌تواند بر کبد شما تاثیر گذاشته و موجب زردی شود؛ بهتر است در رژیم غذایی خود میوه یا ماست کم‌چرب را جایگزین کنید. همچنین توصیه می‌شود مصرف نوشابه و سایر نوشیدنی‌های حاوی کافئین یا شیرین کننده‌های مصنوعی را محدود شود.

نوشیدنی‌های الکلی

امروزه اثرات مخرب مصرف الکل و نوشیدنی‌های الکلی بر روی ساختار و عملکرد کبد خصوصا در زمان شیردهی به نوزاد بر کسی پوشیده نیست. توصیه می‌شود تا زمانی که یرقان به طور کامل از بین نرفته است؛ از مصرف الکل مصرف کنید زیرا برای کبد بسیار خطرناک است و می‎تواند به آن آسیب بیشتری وارد کند.

میوه‌ها و مواد غذایی با طبع گرم

همواره باید در نظر داشته باشید مادران شیرده باید از خوردن میوه‌ها و مواد غذایی با طبع گرم خودداری کنند. در عوض مصرف میوه‌ها با طبیعت سرد و مواد غذایی معتدل را می‌توان در رژیم غذایی وی گنجاند. رژیم غذایی سرشار از گوشت باعث اختلال در سیستم گوارش شما می‌شود، بنابراین توانایی بدن شما برای حذف سموم کاهش خواهد یافت.

ماست نیز از جمله مواد غذایی با طبع سرد است و با متعادل نگه داشتن طبع مادر می‌تواند به رفع زردی نوزاد کمک کند. سایر مواد غذایی مانند چای، ماهی، دوغ و شیر بز طبع سرد دارند. غذاهایی مانند فرنی، شیر برنج، کشک بادمجان، موز، عدس و کاسنی از غذاهای معتدل بوده و در رژیم غذایی مادر می‌توانند گنجانده شوند.

مواد غذایی مانند کاچی، گوشت بوقلمون، بادام زمینی، بادام کوهی، توت، کنجد، گلاب، بادمجان، پسته، آبگوشت، عسل و تخم‌مرغ بهتر است توسط مادران شیرده مصرف نشوند.

نتیجه گیری

در این مقاله به اهمیت تغذیه‌ی مادر در زمان زردی نوزاد پرداختیم و دانستیم چگونه می‌توان با رعایت رژیم غذایی مطلوب، موجب افزایش کیفیت شیر مادر شد. به خاطر داشته باشید  که شیردهی مطلوب و مداوم به نوزاد، اصلی‌ترین فاکتور جهت رفع زردی و بهبودی زودهنگام او می‌باشد و عوامل مختلفی همچون تغذیه، شدت زردی و وضعیت بدن کودک در اینکه زردی نوزاد چقدر طول می‌کشد، تاثیر دارند.

بهتر است مادران شیرده در طول دوران زردی نوزاد نسبت به افزایش کیفیت رژیم غذایی خود اقدام کنند؛  اغلب توصیه شده به داشتن دفتر خاطرات غذایی به عنوان یک راه عالی برای مبارزه با زردی شده است. در صورتی که زردی نوزاد بیش از 2 هفته به طول انجامید؛ به پزشک مراجعه کرده تا آزمایشات لازم در خصوص بررسی فاکتورهای علت زردی نوزاد انجام شوند.