قرص کلوفیبرات برای زردی نوزاد

مصرف قرص کلوفیبرات برای زردی نوزاد یکی از موضوعات پربحث است و تحقیقات بسیاری برای بررسی آن در درمان این بیماری انجام شده است. در برخی کشورها از کلوفیبرات به عنوان دارویی برای کاهش مدت زمان قرار دادن نوزاد در دستگاه فتوتراپی، کاهش اضطراب والدین و افزایش بهبود فرصت‌های پیوند والدین و نوزاد استفاده می‌شود. گرچه در درمان بیماری زردی نوزاد، بعضا داروهای دیگری نیز توسط پزشک تجویز و توصیه شده‌اند اما در این مقاله می‌خواهیم به تفصیل راجع به تاثیرات مثبت و منفی استفاده از این دارو برای نوزادان مبتلا به زردی داشته باشیم؛ لطفا با ما همراه باشید.

قرص کلوفیبرات

قرص کلوفیبرات (Clofibrate) یک داروی فیبرات برای کاهش چربی خون مضر مانند تری گلیسریدها و کلسترول خون در درمان برخی اختلالات لیپیدی (مرتبط با چربی خون) در بزرگسالان است. این دارو با اثر گذاری روی آنزیم لیپوپروتئین لیپاز، تجزیه‌ی تری گلیسیریدها را افزایش داده و سطح آن‌ها را در خون پایین می‌آورد. قرص کلوفیبرات همچنین می‌تواند سطح لیپوپروتئین‌های با چگالی بالا را افزایش و سطح لیپوپروتئین‌های چرب دنس را کاهش دهد.

در واقع می‌توان گفت کلوفیبرات به عنوان بخشی از برنامه دارویی افرادی تجویز می‌شود که سطح بالایی از تری گلیسیرید یا کلسترول خون دارند؛ به این ترتیب این دارو موجب بهبود عملکرد سیستم قلب و عروق و کاهش ریسک بروز بیماری‌های قلبی و عروقی خواهد شد. اسامی رایج داروی کلوفیبرات عبارتند از: سافت ژل کلوفیبرات و کپسول نرم کلوفیبرات 500 میلی‌گرم

مصرف قرص کلوفیبرات برای زردی نوزادان

همانطور که اشاره شد یکی از موارد مصرف این دارو برای کاهش کلسترول و تری گلیسیرید خون در بزرگسالان می‌باشد؛ اما در برخی موارد نیز از این دارو برای درمان زردی نوزادان و یا پیشگیری از زردی در نوزادان نارس تجویز می‌شود.

زردی نوزاد یکی از بیماری‌های شایع دوره‌‌ی نوزادی است و کلوفیبرات موجب افزایش کونژوگاسیون بیلی روبین و دفع آن می‌شود. از تاثیرات مثبت این دارو به کوتاه شدن دوره‌ی درمان زردی و استفاده‌ی کمتر از فتوتراپی می‌توان نام برد.

پیشنهاد می‌کنم این مطلب را مطالعه کنید: هر آن چیزی که باید در مورد زردی در نوزادان بدانید

در اغلب مطالعات انجام شده تاکنون هیچ اثر سویی از مصرف کلوفیبرات در نوزادان (با دوز واحد) گزارش نشده است. دوز انحصاری کلوفیبرات برای درمان زردی نوزاد 100 تا 150 میلی‌گرم بر کیلوگرم است. همچنین از این دارو به منظور پیشگیری از زردی در نوزادان نارس استفاده می‌شود.

قرص کلوفیبرات برای زردی نوزاد

در مقاله‌ای تحت عنوان تاثیر کلوفیبرات بر کاهش زردی نوزادان رسیده سالم، مشخص شد داروی کلوفیبرات می‌تواند از طریق القای آنزیم کبدی گلوکورونیل ترانسفراز باعث افزایش دفع بیلی روبین گردد و در نتیجه در درمان زردی دوران نوزادی موثر واقع شود. هدف تحقیق صورت گرفته، بررسی اثر این دارو در درمان زردی نوزادان سالم و رسیده‌ای است که علت زردی آن‌ها بیماری‌های همولیتیک و ناسازگاری‌های خونی نباشد.

بر اساس این مطالعه دو گروه نوزاد زرد رسیده (هر گروه 30 نفر) که علت زردی آنها ناسازگاری ABO و Rh و کمبود سطح آنزیم G6PD نبود، انتخاب گردیدند. به گروه مورد در شروع درمان، علاوه بر فتوتراپی یک دوز داروی کلوفیبرات 100 میلی‌گرم بر کیلوگرم به صورت خوراکی داده شد و گروه شاهد فقط تحت درمان با فتوتراپی قرار گرفتند.

بیلی روبین سرم در 24 ساعت اول، هر 12 ساعت و سپس هر 24 ساعت تا وقتی سطح آن به کمتر از 14.5 میلی گرم در دسی لیتر رسید؛ اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد بیلی روبین توتال سرم ساعت 12, 24 و 48 در گروه مورد مطالعه به طور کاملا معنی‌داری نسبت به گروه شاهد کمتر بود؛ همچنین مدت زمان نیاز به فتوتراپی در گروه مورد به طور کاملا معنی‌داری کمتر بود. بر اساس معاینات مکرر هیچ‌گونه عارضه‌ی جانبی ناخواسته‌ای در گروه مورد مطالعه دیده نشد.

تحقیقات دیگری تحت عنوان تاثیر کلوفیبرات بر زردی غیر همولیتیک نوزادان فول ترم نشان داد که این دارو در کاهش زردی غیر همولیتیک نوزادان نیز مؤثر است؛ به گونه ای که 48% نوزادانی که علاوه بر روش فتوتراپی از کلوفیبرات استفاده می‌کردند، بعد از 48 ساعت بیلی روبین آن‌ها مساوی یا کمتر از 12 میلی‌گرم بوده و قابلیت ترخیص داشتند. این در حالی است که در سایر نوزادان که تنها از روش فتوتراپی استفاده می‌کردند، شامل 16% نوزادان بود. از طرفی در همه نوزادانی که از داروی کلوفیبرات استفاده کرده بودند، تا 72 ساعت بعد از مصرف دارو هیچ گونه عارضه بروز نکرده؛ همچنین عفونت‌ها و ناسازگاری‌های خونی نیز کاهش پیدا کرده بود.

در مطالعه‌ای که توسط زاهدپاشا و همکاران بر روی نوزادان برروی 30 نوزاد مبتلا به زردی در 72 ساعت اول زندگی تحت درمان با کلوفیبرات (100 میلی‌گرم بر کیلوگرم) انجام شد، کلوفیبرات باعث کاهش سریع‌تر غلظت بیلی روبین غیرمستقیم شده و موجب ترخیص زودتر نوزادان از بیمارستان شده بود. 

همچنین در مقاله ی دیگری تحت عنوان اثر کلوفیبرات در زردی طول کشیده‌ی نوزادان رسیده، نشان داده شده که کلوفیبرات دارویی موثر در کاهش سطح بیلی روبین سرم در نوزادان رسیده سالم با زردی طول کشیده می‌باشد.

در مجموع از یافته‌های بالا می‌توان نتیجه گرفت در بیشتر مواقع از داروهایی برای کاهش سطح بیلی روبین نوزادان مبتلا به زردی استفاده می‌شود، که مصرف طولانی مدت آن موجب خواب آلودگی می‌شود و این موضوع در آن‌ها منجر به کاهش دریافت شیر، تشدید زردی، کاهش میزان رابطه نوزاد و مادر خواهد شد؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت کلوفیبرات جایگزین مناسبی برای این‌گونه داروها می‌باشد.

عوارض قرص کلوفیبرات برای نوزاد

با وجود تحقیقات گسترده‌ای که اخیرا درباره‌ی تاثیرات مثبت و منفی مصرف کلوفیبرات در درمان زردی نوزادان انجام شده؛ با این حال مصرف آن معمولا برای نوزادان و کودکان توصیه نمی‌شود. این در حالی است که برخی تحقیقات راجع به اثرات فارماکولوژیک کلوفیبرات را در نوزادان نشان داده که یک دوز واحد کلوفیبرات، روش مناسبی برای درمان زردی نوزادان در کاهش سطح بیلی روبین می‌باشد. این دارو نسبت به فنوباربیتال، کم عارضه‌تر است و سبب خواب آلودگی نوزاد نیز نمی شود.

در برخی مطالعات عوارضی مانند تهوع، اسهال، استفراغ، دفع خون و پروتئین در ادرار، گاستریت (ورم معده)، سوزش ادرار، کاهش تولید ادرار، سردرد، سرگیجه، کهیر، خارش و ریزش مو در مورد مصرف کلوفیبرات اعلام شده است؛ بنابراین مصرف این قرص در دوران بارداری و شیردهی با نظر پزشک متخصص می‌باشد.

توصیه می‌شود در صورت داشتن زخم معده یا روده، بیماری‌های کبدی یا کم‌کاری تیروئید پزشک خود را مطلع کرده و از مصرف داروی کلوفیبرات خودداری کنید.

کلام آخر

برخی تحقیقات راجع به  اثرات فارماکولوژیک کلوفیبرات در نوزادان نشان داده که یک دوز واحد کلوفیبرات، روش مناسبی برای درمان زردی نوزادان در کاهش سطح بیلی روبین می‌باشد. این دارو نسبت به فنوباربیتال، کم عارضه‌تر است و سبب خواب آلودگی نوزاد نیز نمی‌شود؛ با این وجود مصرف کلوفیبرات در درمان این بیماری مصرف نمی‌شود. بهتر است قبل از مصرف هرگونه دارو برای درمان زردی نوزاد، معاینات و آزمایشات لازم در رابطه با شدت و درجه زردی نوزاد صورت گیرد.