همه چیز در مورد میزان نرمال بیلی روبین نوزاد!

میزان نرمال بیلی روبین نوزاد از موضوعات مهم در درک فرآیند بروز این بیماری است؛ چرا که انواع بیماری‌های زردی به دلیل افزایش غلظت این ماده در خون نوزاد رخ می‌دهند. همانطور که می‌دانیم این عارضه‌ی طبیعی معمولا در نوزادان تازه متولد شده رخ می‌دهد؛ اما سوالی که اغلب در این باره مطرح می‌شود؛ این است که علت آن چیست؟ بروز این اتفاق ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد؛ که مهم‌‌ترین آن‌ها افزایش غلظت بیلی روبین در خون است. در این مقاله قصد داریم به نقش بیلی روبین در بروز زردی نوزادان اشاره کنیم؛ لطفا با ما همراه باشید.

بیلی روبین چیست؟

بیلی روبین یک پیگمنت زرد رنگ است و در اثر تجزیه و پاره شدن گلبول‌های قرمز خون حاوی اکسیژن در بدن، به درون خون آزاد می‌شود. این ماده که در خون حضور داشته و نقش مهمی در تجزیه و هضم هموگلوبین (گلبول‌های قرمز خون حاوی اکسیژن) در بدن دارد، یک محصول ثانویه است. از بیلی روبین به عنوان عامل اصلی رنگ زرد در ادرار و مدفوع یاد می‌شود؛ این ماده پس از تصفیه توسط کبد، از صفرا و مجاری گوارشی عبور کرده و در نهایت جهت دفع به کلیه‌ها و یا روده منتقل می‌شود. 

نقش بیلی روبین در زردی نوزاد

زردی نوزاد در روزهای ابتدایی زندگی ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد؛ بیلی روبین یکی از این دلایل افزایش غلظت بیلی روبین در خون است که به آن اصطلاحا هایپر بیلی ر‌وبنیمی یا ایکتر نوزادی می‌گویند. سطح بیلی روبین در نوزادان تازه متولد شده نسبت به بزرگسالان، بیش‌تر است؛ چرا که تعداد گلبول‌های قرمز حامل اکسیژن در خون آن‌ها بیش‌تر است.

از آنجایی که اندام کبد در نوزادان تازه متولد شده، نارس است؛ توانایی متابولیزه کردن بیلی روبین اضافی در خون را ندارد. در این شرایط غلظت این ماده در خون نوزاد افزایش یافته و به دلیل عدم دفع مناسب آن، نوزاد دچار زردی خواهد شد؛ بنابراین زردی فیزیولوژیک از سر یا چشم نوزاد شروع شده و در حالات شدیدتر نهایتا به بدن و پاهای وی می‌رسد.

پیشنهاد می‌کنم این مطلب را مطالعه کنید: هر آن چیزی که باید در مورد زردی در نوزادان بدانید

میزان شیوع زردی بین نوزادان

بروز علائم زردی معمولا 3 روز پس از تولد نوزاد است و دوره‌ی درمان با توجه به درجه زردی نوزاد  و شرایط جسمانی وی  بین 10 تا 14 روز در منزل و یا بیمارستان می‌تواند باشد. لازم به ذکر است اگر علائم زردی ظرف 24 ساعت ابتدایی بعد از تولد بروز کند؛ احتمال بیمار بودن نوزاد و بروز زردی پاتولوژیک بیشتر خواهد بود. در غیر این صورت زمانی که نوزاد به سن 2 هفتگی (14 روزگی) می‌رسد، کبد بالغ شده و توانایی آن در تجزیه و تغییر شکل بیلی روبین افزایش پیدا می‌کند.

پیشنهاد می‌کنم این مطلب را مطالعه کنید: درمان خانگی زردی نوزاد

زردی فیزیولوژیک در نوزادان تازه متولد شده (برخلاف انواع زردی که نادر و شدیدتر می‌باشند و به دلیل بیماری‌‌های کبدی یا ناسازگاری خونی با مادر ایجاد می‌شود)، معمولا خطری برای سلامت نوزادان سالم و رسیده محسوب نمی‌شود. به خاطر داشته باشید احتمال بروز زردی در نوزادان نارس بیش‌تر است چرا که اختلال در عملکرد کبد این نوزادان بیشتر از نوزادانی است که سالم و رسیده هستند. بررسی آمار نشان می‌دهد از هر 10 نوزاد، 6 نوزاد دچار زردی می‌شوند؛ همچنین از هر 10 نوزاد نارس، 8 نوزاد به زردی مبتلا می‌شوند.

علائم بروز زردی در نوزاد

همانطور که در بالا اشاره کردیم علائم زردی نوزاد از چشم او شروع می‌شود و به تدریج شاهد تغییر رنگ طبیعی پوست به رنگ زرد در تمام بدن مثل درون دهان، سینه، شکم، کف دست و پاهای نوزاد هستیم. در صورت بروز اولین علائم زردی، سریعا باید معاینات بعدی نوزاد توسط پزشک متخصص صورت بگیرد؛ چرا که زردی شدید ناشی از سمیت و افزایش غلظت بیلی روبین، ممکن است موجب عقب ماندگی ذهنی و یا مرگ نوزاد خواهد شود. مهم‌ترین علائم یک نوزاد مبتلا به زردی عبارت است از:

• خواب آلودگی
• بی‌حالی و بی‌اشتهایی
• عدم وزن گیری مناسب
• ادرار زرد تیره (ادرار نوزاد تازه متولد شده باید بی‌رنگ باشد)
• مدفوع کم رنگ (مدفوع نوزاد تازه متولد شده باید زرد یا نارنجی باشد)

تست عدد بیلی روبین نوزاد

تست بیلی روبین یکی از آزمایشات زردی نوزاد است که به منظور اندازه گیری غلظت بیلی روبین در خون نوزاد صورت می‌گیرد. عمومااین تست به دو روش زیر انجام می‌شود:

• تست زردی نوزاد با آزمایش خون:

در این روش از پاشنه‌‌ی نوزاد با یک سوزن نمونه‌ی خون دریافت شده و غلظت بیلی روبین در خون اندازه گیری می‌شود.

• تست زردی نوزاد با دستگاه:

در این روش از وسیله‌ای به نام بیلی روبین سنج (bilirubinmeter) جهت اندازه‌گیری زردی نوزاد استفاده می‌شود. در واقع در این روش با تاباندن نور خاصی به پوست نوزاد و آنالیز نور بازتاب شده از آن، می‌توان غلظت بیلی روبین در خون نوزاد را محاسبه کرد.

میزان نرمال بیلی روبین نوزاد

سوالی که همواره توسط والدین مطرح می‌شود این است که بیلی روبین نوزاد باید چند باشد؟ به دلیل اهمیت موضوع یاد شده، بیلی روبین نرمال نوزاد از طریق آزمایش خون یا سایر آزمایشات درخواستی پزشک انجام می‌شود و پس از بررسی نتایج براساس جدول درجه زردی نوزاد تشخیص داده می‌شود.

طبق تحقیقی که در National Library Of Medicine منتشر شده، در زردی فیزیولوژیک بیلی روبین غیر کونژوگه شکل غالب است و معمولا سطح سرمی آن کمتر از 15 میلی گرم بر دسی لیتر است؛ اما گاها تا 17-18 میلی گرم بر دسی لیتر ممکن است در نوزادان سالم به عنوان زردی طبیعی پذیرفته شود.  در جدول زیر میزان بیلی روبین نرمال خون، بر اساس سن نوزاد طبقه بندی شده و در واقع در سنین مختلف به میزان ریسک آن اشاره می‌کند.

جمع بندی

پس از آشنایی نسبی راجع به میزان بیلی روبین نوزاد و اندازه‌ی نرمال آن، سوالی که ممکن است هم اکنون در ذهن‌تان نقش ببندد این است که چگونه بیلی روبین را کاهش دهیم؟ اظهار نظر در این باره به درجه‌ی زردی نوزاد بستگی دارد؛ در واقع با توجه به شرایط جسمی نوزاد، شدت و درجه‌ی زردی وی، می‌توان نسبت به انتخاب روش درمانی مناسب برای این بیماری و کاهش میزان بیلی روبین در خون اقدام کرد.

همانطور که قبلا گفتیم زردی یک وضعیت شایع در بین نوزادان تازه متولد شده است که اغلب موارد با افزایش بیلی روبین در خون نوزاد رخ می‌دهد. این وضعیت در اغلب موارد بی‌خطر است و با مراقبت های پزشکی ساده حتی در منزل رو به بهبودی می‌رود. بنابراین بهتر است زمان بروز علائم و دوره‌ی درمان زیر نظر گرفته شود تا نوزاد هر چه سریع‌تر با کم‌ترین عوارض، گذار داشته باشد.